Yon Ti Pale de Jiwòf

Jiwòf, yo rele li klou tou

Klou a gen yon istwa trè long ki ka date nan ane 1700 anvan epòk nou an, nan Mezopotami (Siri a no jou). Komèsan Arab yo prezante  Ewopeyen yo my nan 4trièm syèk,  kote ke yo te apresye gou li savè li et pwopriyete medikal li

Jiwòf, ke yo rele klou tou, se yon ti pyebwa ki toujou pouse vèt 15 a 20 m wotè. Li soti nan achipèl la Moluka nan Sid-Es an Azi, kote Olandè yo te gen yon monopòl sou kiltive li pou yon bon tan, avan yo te vin fèl pase nan kontrebann sou il Moris avèk Fransè yo, nan Karayib, nan vil Kayènn epi Zanzibar. Li vinn refè aparisyon l' nan 4èm syèk e li te vinn tèlman presye ke yo te konn chèche li tankou pwav.

Nan tan medyeval yo, lay te patikilyèman apresye ak itilize (ansanm ak zoranj) kòm pwoteksyon kont epidemi, men tou kòm yon mwayen pou konsèvasyon vyann avèk tou pou pwopriyete medsin li yo.

Pwopriyete Medikal

Li se yon antiseptik pou itilizasyon entèn nan pèfizyon oswa nan kizin, pou itilizasyon ekstèn li sèvi nan fumigasyon, pou dezenfekte yon chanm oswa nan losyon, ak konprès nan bouch.

Nan 17èm syèk, Olandè yo detwi tout galik sou il lan nan Tènate, nan achipèl Moluka. Il sa a te devaste pa plizyè epidemi.

Li se yon engredyan yo itilize nan anpil famasi atravè mond lan pou anpil benefis sante, tankou anti-enflamatwa li we yon anti-bakteri ak analjezik, ki fè galik soulaje doulè dan, e yo konn itilize tou pou fè po bèl.

Jiwòf itilize anpil nan kizin

Nan Kizin

Yo itilize li kole avèk zonyon (nan bouyon), pou bay ragou bon sant, pou aromatize marinad, vinèg, menm patisri epi tou diven cho, pen epis asosye ak kanèl.

Li fè pati konpozisyon kèk melanj epis tankou ras el angou, senk pafen Chinwa, kat epis, tou kòm garam masala (melanj epis tradisyonèl nan Nò End genyen grenn koryand, kadamom, pwav nwa, masis, lorye, kanèl ak jiwòf)

Sou il kote yo vann epis ou ka jwenn jiwòf bon jan kalite, yo keyi flè nan  jiwòf la byen anvan menm ke jiwòf la devlope, yo itilize l' kòm yon kondiman ak remèd natirèl. Siwo jiwòf la se boujon pyebwa, ke yo distribiye nan Endonezi, men tou yo te jwenn an Afrik, Azi Sid-Ès ak Madagaska. Jis anvan yo kale,  yo te gentan  seleksyone ladan yo, Lè sa mete yo sèk deyò nan Solèy la, jiskaske yo rive nan aparans nou abitye yo.

Afrodizyak 

Jiwòf se youn nan gwo afrodizyak natirèl ki genyen. Se epis ki pi popilè e yo ba li kredi tou pou kapasite li nan ogmante sikilasyon san nan ògàn jenital gason (epi baton).

Lè w tande poukisa jiwòf bon

Sonje, sepandan, ke libido se rezilta yon konbinezon konplèks nan pwosesis fizyolojik ak sikolojik, é se poutèt sa ou pa dwe ap pran pil  pwodwi chimik(apa de pwodwi chimik tankou Viagra oswa Cyalis),  ki chaje ak dezi ladan yo

Gen anpil bagay ankò pou aprann sou jiwòf, di nou nan kòmante yo ki lòt engredyen ou konnen ki esansyèl nan kizin ou ka pataje avèk nou.

Chak jou Klikeya ap resevwa atik sou yon varyete sijè an Kreyòl, ou kapab soumèt atik pa ou tou sou klikeya.ht@gmail.com, swiv ak pataje nou sou tout rezo yo. Chaje lòt bèl atik toujou pou ou li ak pataje avèk zanmi ou yo.

Mwen se Sam Durette, ou ka jwenn mwen sou Facebook